Zanieczyszczone powietrze jest niewidzialnym, ale bardzo groźnym wrogiem, który dyskretnie niszczy nasze zdrowie. Każdego roku wskutek chorób spowodowanych złej jakości powietrzem umiera blisko 45 000 Polaków! Niestety większość z nas nie ma bezpośredniego wpływu na degradację środowiska, której źródłem są zakłady przemysłowe, możemy jednak wiele zrobić dobrego we własnym otoczeniu. Musimy jednak wiedzieć, jak dbać o czyste powietrze, aby wprowadzać do swojej codzienności ekologiczne praktyki.
W powszechnej opinii ochrona środowiska naturalnego leży w gestii władzy krajowej. Może ona tworzyć odpowiednie przepisy ekologiczne, ustalać zakres dopuszczalnych poziomów zanieczyszczeń, a także kontrolować zakłady przemysłowe i nakładać kary za degradację przyrody. Społeczeństwo może pośrednio wpływać na przyjętą politykę ekologiczną poprzez wybierania odpowiednich przedstawicieli w rządzie podczas wyborów, a także poprzez wywieranie nacisku na polityków i wielkie koncerny.
Poziom zanieczyszczenia środowiska jest niestety tak wielki, że powierzchowne działania nie wystarczą. A najważniejszą kwestią w tej sprawie jest zła jakość powietrza. Zanieczyszczenie powietrza jest bowiem główną przyczyną globalnych zagrożeń dla życia i zdrowia ludzi i zwierząt, a także negatywnie wpływa na rośliny i całe ekosystemy. Musimy zatem wiedzieć, jak dbać o czyste powietrze i co możemy zrobić, aby żyło nam się lepiej.
Do podstawowych przyczyn powstawania zanieczyszczeń powietrza należą:
- spalanie paliw kopalnianych,
- działalność rolnicza,
- eksploatacja górnicza.
Substancjami, które najbardziej zanieczyszczają powietrze są:
- dwutlenek węgla,
- dwutlenek siarki,
- tlenek węgla,
- tlenki azotu,
- pyły węglowe,
- pyły zawieszone,
- lotne związki organiczne,
- ołów.
Zanieczyszczenie powietrza może powodować:
- alergie,
- choroby płuc,
- zaburzenia pracy wątroby,
- niedokrwienie serca.
Wdychanie szkodliwych dla zdrowia substancji jest poważnym problemem dla wszystkich ludzi na planecie. Z tego powodu zebraliśmy dla Was kilka sposobów na to, jak należy dbać o czyste powietrze. Dzięki wprowadzeniu ich w życie, możemy wpłynąć na otaczający nas świat i zrobić wiele dobrego dla przyszłych pokoleń.
Spis treści
1. Zrezygnuj z samochodu
Samochód w dzisiejszych czasach jest standardem, przynajmniej jeden pojazd przypada na każdą polską rodzinę, a często jest ich znacznie więcej. Wykorzystujemy auta do poruszania się po mieście, a także poza nim, aby codziennie dojeżdżać do pracy, na zakupy lub aby załatwić jakieś ważne sprawy. Jest to dla nas rozwiązanie tak naturalne, że nie myślimy o konsekwencjach naszych działań. Często sięgamy po kluczyki do samochodu nawet wtedy, gdy możemy wykorzystać inny środek transportu.
Najbardziej ekologiczne jest podróżowanie za pomocą roweru, gdyż nie produkujemy żadnych zanieczyszczeń, a przy tym dbamy o swoje zdrowie. Wcale nie musimy mieć go na własność, gdyż w większości dużych miast znajdują się rowery miejskie, które można wypożyczyć za niewielką opłatą. Oczywiście nie wszędzie można dojechać rowerem, jednak powinniśmy wykorzystywać go, gdy tylko jest to możliwe. Świetnym rozwiązaniem są także wszelkiego typu jednoślady elektryczne (np. hulajnogi). Pierwszą odpowiedzią na pytanie, jak dbać o czystość powietrza będzie zatem: zastąp samochód rowerem!
Można również skorzystać z transportu zbiorowego, szczególnie, że często pod samym domem mamy idealne połączenie. Coraz częściej miasta wprowadzają autobusy elektryczne, które nie tylko pozwalają za jednym razem przewieźć znacznie więcej osób niż samochód osobowy, ale także nie produkują zanieczyszczeń. Dodatkowym atutem porzucenia aut jest to, że czasem bardzo ciężko jest znaleźć miejsce parkingowe i całymi godzinami musimy krążyć po okolicy (produkując przy tym jeszcze więcej zanieczyszczeń powietrza), aby móc zaparkować.
Jeśli naprawdę nie możemy zrezygnować z jazdy samochodem, gdyż nasze miejsce pracy jest bardzo daleko od naszego domu, warto spróbować umówić się ze współpracownikami, aby wspólnie dojeżdżać do firmy. W ten sposób nie wozi się pustej przestrzeni, co jest nie tylko niepraktyczne, ale także nieekologicznie.
2. Ograniczaj i segreguj odpady
Myśląc o tym, jak należy dbać o czystość powietrza, mało komu wpadnie do głowy segregacja odpadów. Nie bierzemy pod uwagę, że podczas procesu produkcji opakowań powstają gazy zanieczyszczające środowisko. Wszystko, co robimy na co dzień wpływa na to, co zdarzy się w przyszłości. Musimy zatem rozsądnie podchodzić do produkowania, użytkowania, składowania oraz likwidowania odpadów, gdyż w przeciwnym wypadku wkrótce nasza planeta zmieni się w wielkie wysypisko śmieci.
Istnieje kilka prostych sposobów, aby żyć bardziej ekologicznie. Idąc na zakupy, można zabierać ze sobą własną, płócienną torbę, a także wybierać opakowania wielokrotnego użytku. Zamiast plastikowej butelki, lepiej wybrać szklaną, którą potem umieścimy w odpowiednim pojemniku służącym do recyklingu.
Należy kontrolować swój poziom konsumpcji i kupować tylko to, co jest nam naprawdę potrzebne i w takich ilościach, aby nic nam nie zalegało. Zużyte sprzęty oraz ubrania powinniśmy oddawać do specjalnych punktów zbiórki. W przypadku odzieży można rozważyć kupno rzeczy używanych, zamiast od razu pędzić do sklepu po nową bluzkę lub parę spodni. Dając drugie życie przedmiotom, sprawiamy, że nie wylądują one na wysypisku śmieci, gdzie nieraz będą rozkładać się całymi latami.
Aby dbać o czyste powietrze, koniecznie musimy zrezygnować z palenia śmieci w piecach, gdyż dym wydobywający z kominów jest toksyczny. Szkodzimy tym nie tylko sobie, ale i innym, a skutki naszych działań jeszcze długo będą odczuwać kolejne pokolenia.
3. Wymień stary piec na pompę ciepła
Jednym z głównych źródeł zanieczyszczeń powietrza jest tzw. niska emisja, czyli emisja pochodząca z budynków jednorodzinnych. Im nowocześniejszą technologię wykorzystamy do ogrzewania domu, tym emisja szkodliwych gazów i pyłów do atmosfery będzie niższa. Z tego powodu wartościowe jest ogrzewanie obiektów za pomocą pompy ciepła, kolektorów lub paneli słonecznych. Niestety w przeważającej większości domów wykorzystywane są paliwa stałe lub gaz. Ten drugi jest relatywnie przyjazny dla środowiska, szczególnie w przypadku budynków posiadających kocioł kondensacyjny. Za pomocą skraplania pary wodnej można uzyskać większą wydajność w stosunku do pieca gazowego oraz węglowego.
W Polsce funkcjonuje Program Czyste Powietrze, dzięki któremu można uzyskać dofinansowanie do prac termomodernizacyjnych. Program powstał właśnie w odpowiedzi na pytanie, jak dbać o czystość powietrza i stanowi kompleksowe rozwiązanie mające na celu podnieść jakość powietrza oraz ograniczyć emisję gazów cieplarnianych w skali kraju. Możliwe jest to poprzez wspieranie właścicieli budynków jednorodzinnych w opłacaniu prac termomodernizacyjnych oraz wymianie nieefektywnych systemów ogrzewania. Program Czyste Powietrze stanowi sposób na ograniczenie zjawiska smogu, do którego w dużej mierze przyczyniają się stare systemy grzewcze oparte na paliwach stałych.
Jak dbać o powietrze?
- usunąć nieefektywne źródło ciepło na paliwo stałe,
- zamontować pompę ciepła typu powietrze-woda lub pompę gruntową,
- zamontować kotłownię gazową,
- wprowadzić system wentylacji mechanicznej z funkcją odzyskiwania ciepła,
- przeprowadzić prace termoizolacyjne w budynku.
Aby dbać o jakość powietrza, warto także rozważyć w pierwszej kolejności termoizolację budynku. Ocieplone powinny zostać ściany zewnętrzne, dach, ściany fundamentowe i piwnicze. Warto również wymienić nieszczelne okna i drzwi, aby zapobiec „uciekaniu” ciepła.
4. Zainwestuj we własną elektrownię słoneczną
W okresie jesienno-zimowym miasta nawiedza smog, który powodować może choroby układu oddechowego. Znajdujące się w nim substancje (np. pyły i dwutlenek węgla) mogą powodować astmę oraz infekcję górnych dróg oddechowych. Aby zminimalizować problem smogu, można zainwestować we własną elektrownię słoneczną. Wystarczy mieć odrobinę wolnej przestrzeni na dachu lub gruncie, aby zamontować panele fotowoltaiczne. Wyłapują one promieniowanie słoneczne i przekształcają je na prąd, który możemy wykorzystywać w swoim domu lub firmie w takich ilościach, które pozwalają zupełnie uniezależnić się od tradycyjnych dostawców energii elektrycznej.
Zastępując tradycyjne ogrzewanie systemem grzewczym na prąd uzyskany za sprawą ogniw fotowoltaicznych, nie dokładamy swojej cegiełki do produkcji smogu. Inwestycja we własną elektrownię słoneczną zwraca się już po kilku latach, a wyprodukowane nadwyżki energii możemy wykorzystać w późniejszym terminie, gdy instalacja jest mniej wydajna (np. zimą). Coraz więcej przedsiębiorstw decyduje się na alternatywne źródła energii, gdyż nie szkodzą one środowisku, a przy tym pozwalają sporo zaoszczędzić.
5. Nie daj się truć
Aby dbać o czystość powietrza, należy w pierwszej kolejności przyjrzeć się sobie i swoim działaniom, aby ocenić, czy nie są one szkodliwe dla środowiska. Następnie możemy zacząć przyglądać się swojemu otoczeniu w poszukiwaniu rzeczy, które możemy poprawić. Dotyczy to przykładowo osiedli domków jednorodzinnych, gdzie możemy dostrzec, jak nasi sąsiedzi palą w piecach wszystkim, co mają pod ręką. Mogą to być plastikowe opakowania lub zużyte opony samochodowe. W takim wypadku należy albo zwrócić im uwagę na szkodliwość takiego działania albo zgłosić ten fakt na policję.
Oprócz specjalnego opału, w gospodarstwach domowych można spalać wyłącznie:
- papier, tekturę i drewno,
- odpady gospodarki leśnej,
- odpady z kory i korka,
- trociny, wióry i ścinki,
- odrzuty z przeróbki makulatury.
Spalanie śmieci to tak naprawdę chwilowe rozwiązanie, które w dłuższej perspektywie jest zupełnie nieopłacalne. Przykładowo znacznie więcej zapłacimy za leczenie chorób wywołanych zanieczyszczeniem powietrza, a czas dochodzenia do siebie w takim przypadku jest o wiele dłuższy niż czas palenia w piecu. Co więcej zazwyczaj skutki spalania odpadów odczuwać będziemy do końca życia.
6. Dbaj o zieleń
W tym, jak należy dbać o czyste powietrze, mistrzem jest sama przyroda. Rośliny pochłaniają nie tylko dwutlenek węgla, ale także znajdujące się w powietrzu zanieczyszczenia. Są naturalnym filtrem, który pozwala naszej planecie oddychać. Przyroda jednak nie daje już sobie sama rady z ogromem zanieczyszczeń, a my jeszcze dodatkowo ją niszczymy, wylewając odpady do rzek, wyrzucając śmieci gdzie popadnie oraz wycinając lasy. Nadszedł najwyższy czas pomóc naturze i sadzić jak najwięcej roślin.
Rośliny działają niczym naturalna klimatyzacja, zmniejszając negatywne skutki ocieplenia klimatu. Pochłaniają dwutlenek węgla, produkują tlen oraz redukują ilość zanieczyszczeń. Jednocześnie są atrakcyjnym dodatkiem w domowym wystroju wnętrz. Nie można również zapomnieć, że kolor zielony działa na nas uspokajająco, jest najprzyjemniejszy dla oka oraz zmniejsza poczucie zmęczenie.
Powinniśmy sadzić różnorodne drzewa i krzewy (aby utrzymać bioróżnorodność) zarówno we własnym ogrodzie, jak i podczas akcji ekologicznych mających odbudowywać lasy. Możemy również przyczyniać się do poprawy jakości powietrza w naszym własnym domu. Świetnym sposobem na to jest uprawianie roślin doniczkowych, szczególnie tych rodzajów, które oczyszczają powietrze z zanieczyszczeń. Są to:
- Paproć,
- Fikus,
- Skrzydłokwiat,
- Dracena,
- Palma,
- Wężownica,
- Zielistka Sternberga,
- Garbera Jamesonii.
