W polskim krajobrazie coraz częściej można zaobserwować instalacje fotowoltaiczne na gruncie lub na dachach budynków. Powodów rosnącej popularności odnawialnych źródeł energii jest wiele. Wymienia się między innymi rosnące ceny energii oraz zwiększający się poziom degradacji środowiska, a co za tym idzie – konieczność inwestowania w odnawialne źródła energii. Zarówno panele słoneczne na dachu, jak i na gruncie umożliwiają wyprodukowanie prądu ze słońca. Obie opcje mają jednak swoje wady i zalety, które warto znać dokonując wyboru instalacji fotowoltaicznej.
Chcąc zainwestować we własną elektrownię słoneczną, jedną z pierwszych, a jednocześnie kluczowych decyzji jest wybór umiejscowienia instalacji fotowoltaicznej. Zazwyczaj rozważa się dwie główne opcje, czyli na dachu lub na ziemi. Istnieje także możliwość umocowania modułów na ścianach zewnętrznych budynku, jednak jest to rozwiązanie, które zazwyczaj stanowi jedynie uzupełnienie większych instalacji. W efekcie rozważa się przede wszystkim dwie możliwości: panele słoneczne na dach lub na grunt.
W wyborze, który będzie najlepszy, czyli pozwoli uzyskać jak najwięcej energii słonecznej, pomagają specjaliści SolarSpot. Podczas wizji lokalnej oceniają daną lokalizację między innymi pod względem zaciemnienia oraz podłoża (zniszczony dach lub niestabilny grunt mogą stanowić utrudnienie przy montażu, więc wymagają podjęcia dodatkowych działań).
Spis treści
Czym jest fotowoltaika na dachu?
Panele słoneczne na dachu bazują na specjalnej konstrukcji umożliwiającej montaż na płaskim lub skośnym pokryciu. Powinny znajdować się po południowej stronie budynku. Ważnym czynnikiem przy ich instalacji jest także charakterystyka dachu. Projektując instalację, trzeba uwzględnić elementy, takie jak:
- ilość spadów,
- nachylenie spadów,
- okna dachowe,
- kominy,
- wywietrzniki,
- lukarny.
Fotowoltaika na dachu powinna posiadać nachylenie równe 30-40°. Jest to optymalne położenie, dzięki któremu największa ilość promieniowania słonecznego dociera do paneli. Celem określenia szczegółowych warunków rozmieszczenia modułów dokonuje się audytu fotowoltaicznego. Pozwala to uniknąć ewentualnego zaciemnienia, które w niektórych modelach paneli może wiązać się z nawet całkowitym spadkiem produkcji prądu.
Panele fotowoltaiczne na dachu – wady i zalety
Najczęściej spotkać można panele słoneczne na dachu. Wynika to z faktu, iż instalacje cieszą się rosnącym zainteresowaniem ze strony mieszkańców domków jednorodzinnych. Nawet niewielkie konstrukcje pozwalają czerpać korzyści z darmowej energii, zmniejszając tym samym rachunki za prąd. Nowopowstałe budynki często już na etapie planowania uwzględniają projekt paneli fotowoltaicznych, gdyż domy przyjazne środowisku są bardzo popularne. Fotowoltaika zwiększa wartość rynkową nieruchomości.
Rosnąca świadomość ekologiczna społeczeństwa przekłada się natomiast na zaangażowanie przedsiębiorstw w odnawialne źródła energii. Z tego panele słoneczne na dach stanowią częstą praktykę w przypadku budynków firmowych, hal produkcyjnych oraz różnych obiektów administracyjnych. Montując instalację na dachu firmy, można pokryć jej zapotrzebowanie energetyczne, co generuje ogromne oszczędności, które można wykorzystać w innych celach (np. na rozwój przedsiębiorstwa).
Alternatywna energia wydaje się być wręcz koniecznością, gdyż postępująca degradacja przyrody wymusza podejmowanie działań na skalę światową. Z tego też powodu panele na dach są dofinansowywane z wielu programów rządowych i regionalnych. Zaletą fotowoltaiki na dachu jest to, że nie zabiera ona wolnej przestrzeni. Wręcz przeciwnie, wykorzystuje się powierzchnie, które normalnie nie są wykorzystywane.
Wadą natomiast jest koszt, który należy ponieść celem zakupu i montażu instalacji. W większości przypadków możliwe jest jednak skorzystanie z dofinansowania, a sama inwestycja zwraca się w ciągu kilku lat. Niektórzy wymieniają również kwestie estetyczne jako wadę paneli fotowoltaicznych na dachu, jednak jest to raczej kwestia własnych upodobań.
Czym jest fotowoltaika na gruncie?
W pierwszej kolejności należy zaznaczyć, że koszt instalacji fotowoltaicznej na gruncie może się nieznacznie różnić względem tej, która znajduje się na dachu budynku. Wynika to z odmienności w ich umocowaniu. Panele fotowoltaiczne na gruncie wiążą się koniecznością zastosowania specjalnej konstrukcji, która będzie podtrzymywać moduły ponad powierzchnią ziemi. Są to stalowe podpory gwarantujące stabilność w taki sposób, aby ogniwa nie przemieszczały się, nie spadły oraz były ustawione pod odpowiednim kątem.
Montaż paneli fotowoltaicznych na gruncie jest bardziej skomplikowany i podzielony na więcej etapów niż w przypadku modułów umieszczanych na dachach budynków. Zgodnie z Prawem budowlanym nie ma jednak obowiązku uzyskania pozwolenia na budowę w przypadku fotowoltaiki na gruncie, jeśli moc instalacji jest mniejsza niż 50 kW.
Cała konstrukcja może być przytwierdzona do podłoża na dwa sposoby:
- Wkręcenie lub wbijanie w ziemię – stalowe elementy podstawy zostają umieszczone w ziemi na głębokość 1,5 m, po czym mocowane są uchwyty i szyny utrzymujące panele fotowoltaiczne,
- Montaż w betonie – umieszcza się słupki konstrukcyjne we wcześniej przygotowanym fundamencie lub zalewa się je betonem.
Istotnym czynnikiem jest rodzaj gleby, gdyż konstrukcja musi opierać się stabilnym gruncie. Oznacza to, że wybór miejsca zasypanego piaskiem nie jest najlepszą opcją. Panele ustawiane są w stronę południową, która zapewnia ich największa wydajność.
Panele fotowoltaiczne na gruncie – wady i zalety
Instalacje fotowoltaiczne na gruncie są zazwyczaj droższe od ich odpowiedników umieszczanych na dachach. Jak już wspomniano, wynika to z bardziej rozbudowanego systemu konstrukcyjnego i częstą koniecznością wykonania dodatkowych czynności związanych z przygotowaniem terenu. Powierzchnia pod elektrownię słoneczną musi być czysta i równa, więc należy ją uprzątnąć i wyrównać. Wymaga to pracy własnej lub zatrudnienia firm zewnętrznych (np. jeśli na posesji znajdują się stare cegły, deski, pozostałości po budowie sąsiedniego budynku).
Warto mieć również na uwadze, że instalacja fotowoltaiczna nie może znajdować się w pobliżu potencjalnego źródła zanieczyszczeń (np. składowiska odpadów). Czynnikiem, który negatywnie wpływa na funkcjonowanie paneli fotowoltaicznych na gruncie są także wszelkiego rodzaju pyły unoszące się w powietrzu, w tym kurz oraz liście spadające z drzew. Ich duża ilość może powodować powstawanie cienia, który zmniejszy wydajność układu. Jeśli istnieje więc taka możliwość, należy usunąć źródła zanieczyszczeń i ściąć drzewa.
Ogromną zaletą jest natomiast to, że oprócz zaciemnienia nie ma żadnych innych wymogów co do postawienia instalacji fotowoltaicznej na gruncie. Oznacza to, że tak właściwie możemy ją umieścić tam, gdzie nam się podoba. Nie potrzebujemy w tym celu pozwolenia na budowę (w przypadku instalacji mniejszych niż 50 kW). Umieszczenie paneli fotowoltaicznych na gruncie pozwala dowolnie ją modyfikować, w tym także rozbudowywać ją w późniejszym okresie. Daje to praktycznie nieograniczone możliwości czerpania energii prosto ze słońca i szansę na całkowitą niezależność energetyczną.
Instalacja fotowoltaiczna na gruncie najlepsze dla rolników
Nowoczesne technologie wykorzystywane w rolnictwie stanowią przyszłość całego sektora. Tylko poprzez wdrażanie coraz wydajniejszych rozwiązań możliwe jest zaspokojenie rosnącego zapotrzebowania na żywność, produkty zwierzęce i roślinne. Elementem postępującej mechanizacji jest właśnie fotowoltaika na gruncie.
Fotowoltaika dla rolników jest specjalnie dostosowana do ich potrzeb i możliwości, dzięki czemu mogą w pełni korzystać z potencjału energii słonecznej. Panele fotowoltaiczne przeznaczone dla gospodarstw rolnych nie zabierają miejsca przeznaczonego na uprawę roślin lub hodowlę zwierząt, a przy tym produkują własny prąd. Jednocześnie dają niewielki cień, który jest przydatny podczas upałów.
Własna elektrownia słoneczna pozwala pokryć zapotrzebowanie na energię elektryczną całego gospodarstwa, a przy tym generuje dodatkowe oszczędności za sprawą programów dofinansowań (do 40% kosztów kwalifikowanych) oraz ulg inwestycyjnych (do 25% od podatku rolnego).
