Od momentu kiedy w XIX w. pierwsze traktory pojawiły się na polach, ich konstrukcja oraz efektywność przeszły długą drogę doprowadzając na przestrzeni lat do prawdziwej rewolucji w rolnictwie. Wszystko wskazuje na to, że teraz, w trzeciej dekadzie XXI w., zbliżamy się do następnego przełomowego momentu, który po raz kolejny zrewolucjonizuje działalność rolniczą, a przyczyni się do tego przejście na zasilanie elektryczne oraz zwiększenie automatyzacji. Na jakim etapie rozwoju znajdują się elektryczne maszyny rolnicze? Czy korzyści, które oferują, są w stanie zrównoważyć poniesione inwestycje? A co najważniejsze – z jakimi kosztami wiąże się ich eksploatacja?
Spis treści
Elektryczny ciągnik. Czy ma wystarczający potencjał, by zastąpić modele spalinowe?
Mimo że nadal są w mniejszości, obecność samochodów elektrycznych na drogach nikogo już nie dziwi. Rosnące zainteresowanie tego rodzaju zasilaniem pojawia się jednak również w branży rolniczej, a maszyny działające na prąd wydają się być przyszłością nowoczesnego rolnictwa. Już od kilku lat obserwować możemy regularnie pojawiające się prototypy i modele koncepcyjne ciągników elektrycznych. Co istotne, mowa tu nie o projektach niszowych, ale tych przygotowywanych przez czołowe marki w branży, jak John Deere czy Kubota, plan prac nad podobną konstrukcją w 2016 roku ogłosił również Ursus. Jasno pokazuje to więc, że elektryfikacja rolnictwa nie jest tylko marzeniem ekologów, ale realną wizją przyszłości, na którą szykują się już producenci maszyn rolniczych.
Wśród przedstawionych do tej pory konstrukcji znajduje się na przykład ciągnik elektryczny SESAM od John Deere wyposażony w dwa silniki o mocy po 150 kW, którego akumulator pozwala na 4 godziny pracy lub przejechanie ok. 55 km na jednym ładowaniu, a sam czas ładowania szacowany jest na 3 godziny. W 2019 roku firma przedstawiła kolejny prototyp, tym razem był to autonomiczny ciągnik Joker – to maszyna napędzana elektrycznie z silnikiem o mocy 500 kW. W tym samym roku prototyp autonomicznego ciągnika elektrycznego zaprezentowało również centrum innowacji maszyn rolniczych w Chinach – efektem pracy inżynierów jest maszyna o nazwie Super Tractor I. Z powodu osiągów, jakie na tym etapie oferują e-ciągniki, nie są one jeszcze optymalnym wyborem i wymagają dalszych prac, ciekawą alternatywą są jednak modele pośrednie, jak koncepcyjny ciągnik hybrydowy przygotowany przez markę STEYR – to konstrukcja łącząca silnik spalinowy z silnikami elektrycznymi dla maksymalnej wydajności z możliwością ograniczenia emisji nawet do zera.
Co stanowi największą przeszkodę dla maszyn elektrycznych?
Niewystarczający czas działania akumulatora na jednym ładowaniu jest bez wątpienia jedną z największych przeszkód stojących na drodze do powszechnego wykorzystania ciągników elektrycznych w rolnictwie. Specyfika pracy na roli i konieczność dostosowania się do warunków pogodowych sprawia, że regularne przerwy na doładowanie baterii są po prostu nieefektywne. Problem akumulatorów dotyczy jednak również samochodów osobowych oraz ciężarowych – w każdym z tych sektorów poprawa wydajności jest niezbędna dla zwiększenia komfortu użytkowania oraz opłacalności zmiany zasilania. Obecnie trwają więc intensywne prace nad możliwościami magazynowania energii i wydłużenia pracy baterii. Szybki rozwój tej technologii można łatwo zauważyć porównując osiągi pierwszych modeli z najnowszymi elektrykami – zwiększony zasięg i coraz krótszy czas ładowania stanowią świetną prognozę na przyszłość.
Co jednak ciekawe praca nad akumulatorami to nie jedyny możliwy sposób na znalezienie innowacyjnych rozwiązań – inżynierowie firmy John Deere zdecydowali się na nieco inny kierunek i przygotowali elektryczny ciągnik rolniczy GridCON, który działa dzięki energii dostarczanej na bieżąco przez przewód kilometrowej długości, a całość konstrukcji zaprojektowana jest w taki sposób, by przeciwdziałać uszkodzeniom kabla w czasie pracy.
Czy w dobie rosnących kosztów energii elektryczne maszyny rolnicze mogą być opłacalne?
Obecne prognozy jasno wskazują konieczność odejścia od gospodarki opartej na wykorzystaniu paliw kopalnych. Przyczyniają się do tego dwa ryzyka: wpływ na stan środowiska, m.in. coraz bardziej widoczne zmiany klimatu, ale też zanieczyszczenia związane z wydobyciem, oraz kurczące się zasoby. Przejście na alternatywne, odnawialne źródła zasilania jest więc rozwiązaniem przyszłościowym, a w rozwój takich technologii warto inwestować już dziś. Tutaj przeszkodą mogą być jednak rosnące ceny energii elektrycznej – ponieważ polska energetyka nadal w dużej mierze opiera się na elektrowniach węglowych, a koszty emisji CO2 są coraz wyższe, w efekcie ceny prądu odbijają się na finansach konsumentów. Istnieje jednak proste wyjście z tej sytuacji – inwestycja we własną instalację fotowoltaiczną. Fotowoltaika dla rolników to sposób na znaczne obniżenie kosztów utrzymania przy jednoczesnym zwiększaniu mechanizacji w celu poprawy efektywności gospodarstwa. Maszyny rolnicze zasilane darmowym prądem wyprodukowanym z promieni słonecznych to zupełnie nowe spojrzenie na działalność rolniczą, pozwalające zoptymalizować pracę bez rosnących wydatków.
Niestety wszystko wskazuje na to, że na funkcjonalne i wydajne traktory elektryczne musimy jeszcze poczekać, szansa na zmniejszenie wydatków na prąd dostępna jest jednak już dzisiaj. W SolarSpot zapewniamy kompleksowe rozwiązania w ramach oferty dla rolników – jeśli więc chcesz uniezależnić się od rosnących cen prądu, zachęcamy do kontaktu i znalezienia najkorzystniejszych wariantów.
