Ekologia jest terminem, który coraz częściej pojawia się w mediach. Wydaje się być tak powszechny, że zazwyczaj nie zastanawiamy się nad jego znaczeniem, zakresem i przeznaczeniem. Z tego względu warto zastanowić się nad tym, co to jest ekologia i czym się zajmuje. Należy rozpatrywać ten termin w szerszym kontekście, aby wiedzieć jakie działania podejmują ekolodzy oraz jakie ma to znaczenie dla środowiska naturalnego.
Spis treści
Ekologia – definicja
Aby ustalić, czym jest ekologia, w pierwszej kolejności należy uświadomić sobie, że stanowi ona dziedzinę biologii. Słowo to powstało z połączenia greckiego oíkos oznaczającego „mieszkanie” lub „środowisko” i lógos określającym „słowo”, „umysł” lub „wiedzę” Ekologia zajmuje się opisywaniem związków występujących pomiędzy różnymi gatunkami organizmów żywych a środowiskiem, w jakim żyją. Inaczej mówiąc, to nauka badająca strukturę i funkcjonowanie przyrody.
Współcześnie niemal na każdym kroku można spotkać się z odniesieniem do ekologii. Wiąże się to między innymi z rosnącą popularnością ekologicznego stylu życia. Coraz więcej z nas dąży do tego, aby postępować w taki sposób, który nie szkodzi środowisku. Wykorzystujemy produkty nietoksyczne, wielorazowego użytku, które pochodzą z recyklingu oraz nie produkują żadnych zanieczyszczeń. Ekologiczny oznacza „związany z ochroną środowiska” lub „dotyczący związku między warunkami zewnętrznymi a życiem roślin i zwierząt”. Termin ten pojawia się również w odniesieniu do żywności lub odzieży. W takiej sytuacji ekologiczny oznacza, że dana rzecz została wyprodukowana ze składników naturalnych.
Co to ekologia?
Ekologia składa się na złożony system współzależności, w którym podstawowym elementem jest populacja. Populacja określa grupę krzyżujących się ze sobą osobników danego gatunku. Równie ważnym elementem jest bioceoza będąca zbiorem wybranych organizmów żywych, które w jakiś sposób oddziałują na siebie. W systemie tworzącym ekologię jest również biotop, czyli środowisko naturalne, w którym dana grupa organizmów występuje. Warto również wspomnieć, że biotop połączony z biocenozą tworzą ekosystem. Największym i najbardziej obszernym elementem systemu jest biosfera oznaczająca całkowitą przestrzeń, w której funkcjonują organizmy żywe.
Aby dobrze zrozumieć, co to jest ekologia, warto poznać jej rodzaje. Ekologia dzieli się na poszczególne dziedziny, które opisują zjawiska występujące w środowisku. Wyróżnia się ekologię:
- społeczną – umieszcza jednostkę danego gatunku w środowisku jego naturalnego występowania. Umożliwia to poznanie cech charakterystycznych gatunku,
- populacyjną – bada liczebność i funkcjonowanie danej populacji organizmów żywych,
- behawioralną – pozwala poznać zachowania wybranych gatunków, gdy znajdują się w nowych dla siebie warunkach,
- ewolucyjną – opisuje historię powstania i ewolucji danego gatunku.
Istnieje także autoekologia, która bada rozwój organizmów w nich naturalnym środowisku, a także synekologia odnosząca się do badań wybranych grup organizmów oraz ich wzajemnego oddziaływania.
Czym zajmuje się ekologia?
Postępujące zmiany klimatu sprawiają, że coraz więcej mówi się o ratowaniu naszej planety. Konieczność ochrony środowiska i występujących w nim gatunków roślin i zwierząt, a także utrzymywania bioróżnorodności stanowi ważny kierunek działań wielu krajów na całym świecie. Wyłącznie wprowadzenie kompleksowych i rozszerzonych rozwiązań w tym zakresie jest w stanie zatrzymać lub zminimalizować degradację przyrody. Z tego względu nie tylko trzeba wiedzieć, co oznacza termin ekologia, ale także jakie ma znaczenie dla naszej cywilizacji.
Ekologia służy przede wszystkim badaniu organizmów żywych. Zdobywanie wiedzy na ten temat pozwala lepiej zrozumieć zjawiska występujące na naszej planecie, a co za tym idzie – dostrzec zmiany zachodzące z powodu działalności człowieka.
Otoczenie, w którym aktualnie żyją organizmy żywe znacznie różni się od środowiska, jakie pierwotnie występowało na Ziemi. Rozwój cywilizacyjny, produkcja zanieczyszczeń i opadów wpływają na życie roślin i zwierząt. Warunki środowiskowe zmieniają się bardzo szybko i nie wszystkie gatunki są w stanie dostosować się do tych zmian. Z tego powodu wszystko to, czym zajmuje się ekologia jest niezwykle ważne dla przetrwania planety. Możemy wskazać jakie potrzeby posiadają różne gatunki oraz co im szkodzi, a dzięki temu zapobiegać ich wyginięciu.
Kim jest ekolog?
Wiedząc już, co to jest ekologia, należy pochylić się również nad słowem „ekolog”. Mianem tym określa się naukowców, którzy badają zjawiska zachodzące między organizmami żywymi a środowiskiem. Ich praca opiera się na obserwacji i analizowaniu, co często wymaga ogromnej uważności i cierpliwości.
Dzięki pracy ekologów można lepiej zrozumieć przyrodę, w tym także występujące w niej relacje. Relacje te zaś skupiają się na oddziaływaniach organizmów żywych i środowiska naturalnego, co kształtuje złożony schemat życia na Ziemi. Każdy element tego schematu jest niezwykle ważny, tworząc ciąg przyczynowo-skutkowy obejmujący całą planetę. Z tego powodu zniknięcie nawet jednego gatunku może nieść ze sobą poważne konsekwencje dla innych stworzeń, w tym także dla człowieka.
Wiele osób uznaje ekologów za fanatyków, którzy organizują protesty i utrudniają powstawanie zakładów przemysłowych. W rzeczywistości ich działania mają uświadomić społeczeństwu problemy, z jakimi spotyka się Ziemia, a jednocześnie nakłaniać do zmiany stylu życia. Ekolodzy prowadzą badania i udostępniają ich wyniki, aby zobrazować sytuację wybranych gatunków i przedstawić propozycję ich ochrony. Przykładem działań ekologów może być tworzenie korytarzy dla zwierząt w przypadku rozbudowy infrastruktury. Nie blokuje się w ten sposób inwestycji, a stada mogą się bez problemów przemieszać.
Kolejnym przykładem działań ekologicznych jest przejście na odnawialne źródła energii. Dzięki temu nie czerpie się z naturalnych zasobów planety, które ulegają stopniowemu wyczerpaniu. Energia słoneczna wytwarzana za pomocą paneli fotowoltaicznych jest odnawialna oraz nie szkodzi środowisku. Fotowoltaika nie powoduje hałasu ani nie emituje szkodliwych substancji chemicznych. Instalacja fotowoltaiczna dla domu umożliwia produkcję prądu na własne potrzeby, dzięki czemu zapewniamy sobie pełen komfort życia, a jednocześnie nie wpływamy negatywnie na swoje otoczenie.
